کودک با اعتماد به نفس من
میزان احترام و ارزشی که هر فرد برای خودش قائل است ، و میزان اعتمادی که به خود و توانایی های خود دارد ، اعتماد به نفس نامیده می شود . هرگز نمی توان گفت که من اعتماد به نفس ندارم، مثل این است که بگویید « من ریه ندارم ، من قلب ندارم » ولی می توان گفت که اعتماد به نفس من پایین یا بالاست یا پایین و بالا می رود .
در این مقاله تلاش شده است نشانه های کودکان با اعتماد به نفس بالا و پایین بیان شود،نقش والدین و تأثیر رفتار آنها در کودکان دارای این ویژگی مشخص شود و سپس راهکارهایی که میتوان اعتماد به نفس کودک را بالا برد بازگو میشود.امیدوارم این مقاله راهگشا و کاربردی باشد.
اعتماد به نفس کودک من چگونه است؟
کودکانی که اعتماد به نفس بالایی دارند ، تلاش می کنند با دیگران رابطه دوستانه محکم تری برقرار کنند . آن ها کودکانی امیدوار، قاطع و آرام هستند. تمایل به شرکت در کارها و فعالیت های گروهی دارند. وقتی با مشکلی روبه رو می شوند ، آن مشکل را برطرف می کنند و در مقابل مسائل و مشکلات می ایستند. اگر شکست بخورند ، دوباره تلاش می کنند تا موفق شوند . خود و دیگران را سرزنش نمی کنند برای مثال: به جای اینکه بگویند من خنگ و کند ذهن هستم می گویند باید تلاش بیشتری برای رسیدن به موفقیت بکنم .
کودکانی که اعتماد به نفس پایینی دارند ، ممکن است تمایلی به شرکت در فعالیت های گروهی و نیز کارهای جدید نداشته باشند و به طور پیوسته درباره خودشان حرف های منفی بزنند . مثلاً بگویند «من خنگ و کند ذهن هستم» «من هیچ کاری را نمی توانم درست انجام بدهم»، «من هیچ چیزی یاد نمی گیرم»، «هیچ کس من را دوست ندارد و به من توجهی نمی کند». آن ها توانایی رویارویی با شکست را ندارند و خیلی راحت شکست را قبول می کنند. ناامید و و دلسرد ند و مدام از خود و دیگران انتقاد می کنند . سرخورده و مأیوس به نظر می رسند و غیر منطقی و بسیار بدبین هستند.لازم به تذکر است که رفتار والدین در افزایش و کاهش این نشانه ها تأثیر دارد.
پدر و مادر چه تأثیری در اعتماد به نفس کودک دارند؟
شما پدرو مادر آگاه وظیفه دارید به فرزندانتان یاد بدهید برای رسیدن به موفقیت باید تلاش کنند و اگر شکست بخورند ، ناامید و دلسرد نشوند و دوباره شروع کنند . البته گفتن این جمله که تو می توانی موفق شوی خیلی در تقویت اعتماد به نفس او تأثیر می گذارد . مهم ترین و مؤثرترین عامل سازنده و افزایش دهنده اعتماد به نفس تشویق است. تشویق باعث می شود که فرد احساس کند آدم محترمی است و دیگران ارزش فعالیت های او را می فهمند.
کودکان نسبت به گفتار و رفتار پدرو مادر بسیار حساس هستند. کودکان خویش را تشویق کنید. هم به خاطر موفقیت هایی که در زندگی به دست می آورند و هم به خاطر تلاشی که برای رسیدن به آن موفقیت انجام می دهند. در مورد کودکان گاهی چند موضوع کوچک می تواند به عزت نفس آن ها آسیب برساند . اولین و مهم ترین مسأله از نظر کودکان این است که والدینشان آن ها را دوست دارند و برایشان ارزش قائل هستند یا نه. محبت اساس احساس امنیت و عزت نفس در کودکان بوده و بر عزت نفس آن ها در دوران کودکی اثر می گذارد. کودکانی که ارتباط عاطفی و محبت آمیز با والدینشان ندارند، در طول زندگی آتی خود بیشتر دچار اضطراب و عدم اعتماد به نفس در رفتار و منش خویش می شوند و به قابلیت ها ، استعداد ها و ادراک خود کمتر اعتماد می کنند. در این صورت والدین نقش بسیار مهمی در تقویت اعتماد به نفس او دارند. آن ها باید خودشناسی و هدف داری را به کودکشان بیاموزند و همچنین به او یاد بدهند که در زندگی اهداف معقولی را انتخاب کند و برای رسیدن به آن ها تلاش کند.
چه کنم تا کودکم اعتماد به نفس خوبی داشته باشد؟
- اطمینان حاصل کنید که بچه ها خودشان را همانگونه که هستند دوست دارند، بدون آنکه به جایی وابسته باشند یعنی منشأ علاقه آن ها درونی است نه خارجی.
- عاطفه و علاقه خود را به طور زبانی و عملی بارها نشان دهید.
- برای آن ها وقت بگذارید و کارهای مورد علاقه آن ها را انجام دهید.
- به حرف هایشان گوش دهید و با آن ها صحبت کنید.
- نظرات آن ها را جویا شوید.
- استقلال را در آن ها رشد داده و آن ها را به مستقل شدن تشویق کنید.
- به آن ها در آموختن مهارت های جدید کمک کنید.
- بگذارید به لیاقت و شایستگی خود اعتماد پیدا کنند.
- تلاش و موفقیت او را با تقدیر مورد تشویق قرار دهید.
- به او آزادی بدهید تا خود انتخاب کند و همراه با آن محدودیت های تعریف شده و روشنی را برایش معین کنید.
- اگر بیشتر این کارها را انجام دهید، می توانید تقریباً مطمئن شوید در صورتیکه مشکلی برای فرزندتان ایجاد شود، دست کم به عزت نفس او لطمه ای وارد نخواهد شد.
- از مقایسه کردن فرزندان با هم یا با دیگران جداً بپرهیزید.
- به دانش آموزان در حد توانایی هایشان مسئولیت بدهید.
- سعی کنید بیش از حد آن ها را به خود وابسته نکنید.
- فرزندتان را هیچگاه با موضوعات خرافی (دیو، لولو، غول و ...) نترسانید.
- هیچگاه فرزندان را با القاب نامناسب صدا نزنید و از تمسخر آن ها جداً بپرهیزید.
- توجه داشته باشید که مشاجرات لفظی در خانه (میان پدر و مادر) در روحیه یا رفتار کودک منعکس می شود .
منابع
1- استن هاوس . گلن ، 1390، کلید های پرورش اعتماد به نفس در کودکان و نوجوانان ، ناهید آزاد منش ، نشر صابرین
2 -مجد تیموری ، میر محمد ولی ،1386 ، اعتماد به نفس ( روند شکل گیری اعتماد به نفس در فرزندان ) ، نشر قطره
تهیه کننده : زهرا جعفری نسب
دانشجوی کارشناسی مشاوره و راهنمایی .