مسئولیت
داشتن مسئولیت وظیفه و یا تعهد به انجام عمل است.به عهده گرفتن مسئولیت، تصدیق کردن وپذیرفتن اختیاراتی است که انسان خود به وجود می آورد. اختیار هم منجر به داشتن مسئولیت می گردد و هم به عهده گرفتن آن را محقق می سازد. ایفای مسئولیت تحقق بخشیدن به نقش خود در زندگی است. مسئولیت عنصر اساسی یکپارچگی است. مسئولیت همخوانی، آن چیزی است که فکر می کنید، می گویید و انجام می دهید.
مسئولیت، اختیاراست
مسئولیت بدون اختیار زجرآور است. دشنامی است به بلاگردانها و دیگر مردم بی گناهی که به دروغ متهم و یا به اشتباه سرزنش می شوند. اختیار بدون مسئولیت طمع و حرص است. کوششی خودخواهانه برای به دست آوردن چیزی بدون پرداخت بهای آن است. فرار از مسئولیت ریشه در تراژدی عوام دارد . به عهده گرفتن مسئولیت برای اختیاراتمان، سازگاری مبادلات متقابل را فراهم می سازد و مبنایی برای اعتماد است. مسئولیت، هم خوانی بین اعمالی که انتخاب می کنیم و ارزش هایی است که قائل هستیم.
هر زمان که فکر می کنیم، تصمیم می گیریم، انتخاب می کنیم و عمل می نمائیم، داریم مسئولیت های شخصی خودمان را تمرین می کنیم. تصمیم به قبول مسئولیت برای اختیاراتمان، دامنه انتخاب هایی که دیگران پذیرفته اند را افزایش می دهد. قبول مسئولیت امکان می دهد بدون کاهش ارتباط، خود مختاری افزایش یابد. ما همیشه بیشتر مسئولیت داشته ایم و کمتر به انتخاب های مسئولانه از میان گزینه ها دست زده ایم.
لازمه مسئولیت اختیار است.ما می توانیم فقط برای انتخاب هایی که انجام می دهیم، پاسخگو باشیم و پاسخگو باقی بمانیم. اختیار همراه با افزایش مسئولیت، افزایش می یابد، اما وقتی اختیار کاهش می یابد، مسئولیت همراه با آن کاسته می شود.
قربانی کردن پیاده در شطرنج بی مسئولیتی
بسیاری از مردم در وارونه جلوه دادن و تاریک و مبهم ساختن مسئولیت ها برای حفظ اختیارات و اعمالی که مرتکب می شوند مهارت زیادی دارند. بعضی ترفندها که بیش ترین کاربرد را دارند بازی با قربانی است.
بازی با قربانی
انسان هنگامی که به گونه ای عمل می کند که گویا اختیاری ندارد با قربانی خود بازی کرده از زیر بار مسئولیت شانه خالی می کند، فاقد اختیار بودن را انتخاب و اقداماتش را کاهش می دهد، دیگران را سرزنش می کند و گزینه های سازنده را نمی بیند. اینها راههایی هستند که به آن با « قربانی بازی » کردن گفته می شود و انکار مسئولیتی است که انسان می تواند به عهده بگیرد .
سرزنش قربانی
اغلب فقرا به خاطر فقرشان سرزنش می شوند. همسران و فرزندان صدمه دیده به خاطر سوءرفتار و تجاوزی که به آن ها شده است با عنوان «خودت می خواستی» متهم می شوند. به جای سرزنش، باید عمیق تر به مسائل نگریست و شرح حقیقت را برای یافتن علت مشکل شناخت. سرزنش قربانی باعث آشفتگی ذهنی و دوری از علت واقعی می شود و کوششی برای احاله مسئولیت به دیگری است. این کار نوعی بلاگردانی است.
انسانهای بالغ مسئولانه عمل می کنند
انسانهای بالغ مسئولانه عمل می کنند، درحالی که کودکان اینگونه نیستند، بدون توجه به این که چندسال است زندگی می کنند.
انتظار می رود انسانهای بالغ مسئولانه عمل کنند.بدینگونه که:
- تکانش را کنترل کنند و آگاهانه براساس ارزش ها، باورهای برگزیده مثبت و اهداف بلند مدت عمل کنند.
- نیازهای جامعه و نه فقط خودشان را در نظر گیرند.
- بیش تر سخاوتمند باشند تا خود خواه، بیش تر مهربان باشند تا خشن
- با پیچیدگی ها، شبهات و ابهامات کنار آیند، سریع قضاوت نکنند.
- هیجاناتشان را کنترل کنند، زیاده روی نکنند و اهل خشونت نباشند
- در مقایسه با جهل، عقل را انتخاب کنند
- به جای اقتدار برای منطق ارزش قائل شوند
- مسئولیت اقداماتشان را بپذیرند که سرزنش ها را تقسیم و از دیگران عذر خواهی کنند.
- به تواضع و فروتنی واقعی و اصیل دست یافته و نفس خود را تحت کنترل داشته باشند.
- از تفریحات لذت ببرند، اما هرگز به هزینه دیگران این کار را نکنند.
دنیای ما نیاز به نظارت افراد بالغ دارد، انسان باید مطابق سن خود برای انجام کارها قبول مسئولیت کند.
باید برای دست یابی به اهداف برجسته و خشنودی و رضایت از هیجان های کم ارزش دست کشید.
تو یک فرد بالغ و شایسته ای، و برای همه لغاتی که به کار می بری و اعمالی که انجام می دهی مثل دیگر افراد بالغ که دارای شایستگی هستند، مسئولیت تام داری. الان زمانی است که باید امور کودکانه را کنار بگذاری.
محمدتقی بحرینی (داوطلب همکاری)