انحرافات جنسی (قسمت اول)

واژه انحراف جنسی (پارافیلیا) از دو واژه یونانی به معنی «در کنار» و «عشق» آمده است. بر طبق چاپ چهارم کتابچه تشخیصی و آماری اختلال روانی (DSM-IV)، نابهنجاری‌های جنسی (پارافیلیا ها)، خیال‌پردازی‌های غیرمعمول، امیال شدید و یا رفتارهای جنسی هستند که معمولاً حالت تکراری داشته و ازلحاظ جنسی، برانگیزانده‌اند. این فعالیت‌ها عموماً معطوف به‌تحقیر خویشتن یا شریک جنسی است و یا روی کودکان یا افراد موافق یا اشیاء غیرانسانی متمرکز است. این امیال و رفتارها باید حداقل 6 ماه طول کشیده و ازلحاظ بالینی سبب ناراحتی چشمگیر فردی، اختلال عملکرد اجتماعی، شغلی و یا سایر زمینه‌های کارکردی مهم شود.

انحراف جنسی ممکن است شامل اعمال خلاف قانون شود، جرائم جنسی جنایی نیز به این طبقه از اختلال تعلق دارند.

خیال‌پردازی‌های جنسی خاص و امیال جنسی شدید و انجام انحرافات جنسی معمولاً "تکرارشونده" بوده و برای افرادی که درگیر آن هستند، «ناراحت‌کننده» است. یک خیال ویژه با اجزاء خودآگاه و ناخودآگاه آن، علامت مشخصه انحرافات جنسی است و پدیده‌های ارگاسم و انگیختگی جنسی جزء فرعی آن‌ها محسوب می‌شود. تأثیر خیال‌پردازی‌ها و نمود آن‌ها در رفتار شخص، از حیطه جنسی فراتر می‌رود و زندگی شخصی را در برمی‌گیرد. کارکرد عمده رفتار جنسی در انسان، کمک به برقراری پیوند، ابراز و تقویت عشق بین دو نفر و تولیدمثل است. انحرافات جنسی، رفتارهای انحرافی هستند که افراد آن‌ها را پنهان نگاه می‌دارند و ممکن است با عمل به آن‌ها، دیگران را کنار بگذارد و یا به آن‌ها آسیب برساند و بالاخره، احتمال برقراری پیوند سالم بین دو انسان را از بین ببرد. انگیختگی انحراف جنسی ممکن است گذرا باشد و در کسانی که فقط در دوره‌های استرس یا تعارض هستند، ظاهر شود. ولی اغلب این رفتارها، مشکلاتی هستند که در سرتاسر عمر وجود داشته و همراه با تصورات منحرف جنسی است که پیش از بلوغ یا همزمان با آن شروع می‌شوند.

همه‌گیرشناسی

انحرافات جنسی درصد کوچکی از جمعیت را مبتلا می‌سازد، ولی ماهیت تکراری و مضرانه این اختلالات، موجب شیوع قابل‌توجه ارتکاب چنین اعمالی می‌شود؛ بنابراین، بخش فراوانی از جمعیت، قربانی مبتلایان به انحراف جنسی می‌شوند.

در بین موارد شناخته‌شده، ازنظر قانونی، بچه خواهی در بین سایر انحراف‌ها شایع‌تر است. 10 تا 20% همه کودکان تا سن 18 سالگی، قربانی سوءاستفاده جنسی می‌شوند. چون در این نوع انحرافات، کودکان مورد هدف واقع می‌شوند، موضوع جدی‌تر گرفته می‌شود و در مقایسه با سایر انحرافات، کوشش بیشتری برای ردیابی متهم به عمل می‌آید. مبتلایان به عورت نمایی که درملأعام، آلت تناسلی خود را به کودکان نشان می‌دهند، نیز اغلب دستگیر می‌شوند. 20% زنان، در معرض اعمال عورت نمایی و تماشاگری واقع می‌شوند. شیوع آزارگری جنسی و خودآزاری جنسی در برآوردها، کمتر از حد واقعی تخمین زده‌ شده است. آزارگری جنسی معمولاً در موارد تأثر برانگیز تجاوز به عنف، وحشیگری و قتل‌های شهوانی موردتوجه واقع می‌شوند.

انحراف‌های دفعی یا ترشحی، به‌ندرت گزارش می‌شوند، مانند هر فعالیتی که معمولاً بین دو نفر بالغ با توافق خودشان و یا بین فواحش و مشتری‌ها انجام می‌شود. مردان مبتلابه یادگار خواهی همراه مبدل پوشی، وقتی آشکارا لباس زنانه بر تن کنند، به‌طور اتفاقی ممکن است به جرم برهم زدن نظم عمومی دستگیر شوند، ولی دستگیری در اختلال هویت جنسی شایع‌تر است. حیوان خواهی به‌صورت یک انحراف واقعی، پدیده‌ای نادر است.

همان‌طور که معمولاً توصیف می‌شود، انحرافات جنسی به‌طور عمده بیماری مردها است. یادگار خواهی تقریباً همیشه در مردها دیده می‌شود. در بیش از 50% منحرفین جنسی، اختلال پیش از سن 18 سالگی شروع‌شده است. بیماران مبتلابه انحراف جنسی، اغلب به‌طور همزمان یا در زمان‌های مختلف به سه تا پنج نوع انحراف مبتلا هستند.

طبقه‌بندی

طبقات عمده انحراف جنسی در DSM-IV عبارت‌اند از: نمایشگری، یادگار خواهی، مالش، بچه خواهی، آزار خواهی جنسی، آزارگری جنسی، تماشاگری جنسی، یادگار خواهی همراه با مبدل پوشی و یک طبقه مجزا برای سایر انحرافات جنسی که به‌گونه‌ای دیگر مشخص نشده‌اند (مثل حیوان خواهی).

 یک فرد ممکن است انحرافات جنسی متعددی داشته باشد.

در دهمین تجدیدنظر طبقه‌بندی آماری و بین‌المللی بیماری‌ها و مشکلات بهداشتی وابسته (iCD-10)، انحرافات جنسی به‌صورت اختلال رجحان جنسی تعریف‌شده است. در ICD-10، شش اختلال اختصاصی در این زمینه آورده شده است که عبارت‌اند از: یادگار خواهی، یادگار خواهی همراه با مبدل پوشی، نمایشگری، تماشاگری جنسی، بچه خواهی و آزار گری، آزارخواهی (سادو مازوخیسم).

تشخیص و خصوصیات بالینی

 در DSM-IV ملاک‌های تشخیص انحراف جنسی عبارت‌اند از: وجود خیالات ویژه در تشخیص گذار و احساس نیاز شدید برای اقدام روی خیالات مزبور یا تأثیر آن‌ها در رفتار فرد. خیال مزبور که ممکن است موجب ناراحتی بیمار شود، شامل مطالب جنسی غیرعادی است که نسبتاً باثبات است و تغییرات آن جزئی است. انگیختگی و ارگاسم بستگی به پرداخت ذهنی یا نمایش رفتاری تخیل بیمار دارد. فعالیت جنسی طبق آیین‌ها یا قالب‌های خاص انجام می‌شود و اشیاء بی‌ارزش، موهن یا غیرانسانی را به کار می‌گیرد.

گردآورنده: لیلا پاشایی " روانشناس"