سلامتی مفهومی چند بعدی است که علاوه بر فقدان بیماری و ناتوانی احساس شادکامی و بهزیستی را در بر می گیرد اغلب روانپزشکان روانشناسان و متخصصان بهداشت روان جنبه های مثبت سلامت را نادیده می گیرند و بیشتر به بیماری و اختلالات می پردازند.

اعتقاد بر این است که افراد در صورتی دچار بیماری ، یا اختلال می شوند که در ابتدا زمینه ای زیستی روان شناختی یا روان اجتماعی برای ابتلا به آن اختلال یا بیماری داشته باشند و سپس با تحت استرس قرار گرفتن بیماری بروز می کند.

 در سال های اخیر روان شناسی مثبت گرا به جای پرداختن به نابهنجاری ها و اختلال ها، به توجه بیشتر بر توانمندی ها و استعدادهای انسان تأکید دارد. رویکرد مثبت گرا هدف نهایی خود را شناسایی شیوه هایی میداند که بهزیستی و شادکامی انسان را به دنبال دارد. از این رو تحقیقات متعددی دربررسی عواملی که سبب سازگاری هر چه بیشتر آدمی با نیازها و تهدیدهای زندگی می شوند؛ به عمل آمده که در این میان تاب آوری از جایگاه ویژه ای در حوزه های روان شناسی رشد و تحول، روان شناسی خانواده و بهداشت روانی برخوردار است.

بررسی ها نشان می دهد در حالی که بسیاری از افراد زمینه ابتلا به بسیاری از بیماری ها را دارند اما همه دچار این بیماری ها نمی شوند آنچه مانع از پای در آمدن افراد در مقابل استرس می شود روش هایی است که برای تعدیل استرس به کار می برند این روش های کار آمد بر پایه ویژگی های تاب آوری بروز می کند .

تاب آوري معادل واژه انگليسي Resiliency است. در فرهنگ لغت، اين كلمه، ویژگی بازگشت پذيري و قابلیت ارتجاعي معنا شده است، ولي در متون بهداشت رواني تاب آوري معادل گوياتري است. ريشه تاب آوري ( resiliency ) از علم فيزيك گرفته شده است و به معني جهيدن به عقب است. در واقع افراد تاب آور قادر هستند به عقب بجهند. آنها توانايي زنده ماندن و حتي غلبه بر ناملايمات را دارند. تاب آوری ميتواند باعث شود كه فرد پيروزمندانه از رويدادهاي ناگوار بگذرد و عليرغم قرار گرفتن در معرض تنش هاي شديد، شايستگي اجتماعي، تحصيلي و شغلي او ارتقا يابد. تاب آوری نوعي ويژگي است كه از فردی به فردي متفاوت است و ميتواند یاد گرفته شود.

بنابراین می توان گفت  تاب آوری نوعی ویژگی است که از فردی به فردی دیگر متفاوت است ، می تواند به مرور زمان رشد کند یا کاهش یابد و براساس خود اصلاح گری فکری و عملی انسان در روند آزمون و خطای زندگی شکل می گیرد.

تاب آور بودن به این معنا نیست که از این طریق بتوانید زندگی ای بدون تجربه استرس و درد داشته باشید. مردم پس از گرفتار شدن در مشکلات ویا از دست دادن ها ، احساس غم، اندوه و طیف وسیعی از احساسات دیگر را تجربه می کنند. مسیر دستیابی به انعطاف پذیری یا تاب آوری از طریق کار و توجه بر روی اثرات استرس و وقایع دردناک ایجاد میشود.

بنابراين شايد بهتر باشد كه در تببين تاب آوري به اين نكات توجه كنيم:گار

• تاب آوری روندي پويا است.
• تاب آوری وابسته به اوضاع است. يعني يك رفتار سازگارانه در يك موقعيت، ممكن است در موقعيت هاي ديگر ناسازگار باشد.
• تاب آوری محصول تعامل ويژگي هاي شخصيتي با عوامل محيطي است.
• تاب آوری در شرايط پر مخاطره ، دشوار تر مي شود.
• تاب آوری قابل يادگيري است.

 مهناز مرادی "مشاور-زوج درمانگر"

مطالب و ویدئوهای ما را در صفحه اینستاگرام مرکز دنبال کنید

#sahiandish_moshavere