رفتار با نوجوانان

•  بخش یک : دنیای نوجوانان - گویش

     همواره یکی از سئوالاتی که از یک روان شناس پرسیده می شود این است که "چگونه با نوجوان خود رفتار کنیم ؟ تا کمی پیش بچه آرامی بود و در ارتباط با او مشکلی نداشتیم اما مدتی است پرخاشگر و عصیانگر شده، و هر کاری می کنیم به نظرات و عقاید ما احترام نمی گذارد ."

     در بسیاری از کتاب ها بطور مفصل در خصوص تغییرات جسمانی نوجوانان بحث شده است و علاوه برآن والدین اگر به دوران نوجوانی خود نظر بیاندازند می توانند این تغییرات سریع را درک کنند (هر چند که سن بلوغ تغییر کرده است). اما اطلاعات ایشان در مورد تغییرات خلقی ، هیجانی و شناختی این دوره کم است و از قبل خود و فرزندشان را برای ورود به این مرحله آماده نکرده اند . نحوه رویارویی با دنیای جدیدی که کودک خردسال شان با آن روبرو خواهد شد را نیاموخته اند و می خواهند بر اساس سنت ها وتجارب شخصی شان به حل مسائل بپردازند ، در حالیکه این روش ها تنها پاسخ گوی پاره ای از موارد است.

    شناخت دنیای نوجوان و افکارش نیاز به ممارست فراوان دارد . والدینی که بتوانند به این دنیای شگفت انگیز راه یابند کلید حل بسیاری از معماهای فرزندشان را یافته اند.این دنیا سرشار از قدرت ، توانایی ، استعداد ، خلاقیت و افکارو طرح های نو است که عموما عقاید و نظرات بزرگ ترها را به چالش می کشد .آنها می خواهند طرحی نو دراندازند و دنیایی زیبا ، پر تحرک و متنوع برای خود بسازند و متفاوت از اطرافیان شان زندگی کنند.

    نوجوانی یک مرحله انتقالی بین کودکی و بزرگسالی در فرایند رشد است که با رشد در ابعاد جسمانی ، شناختی و هیجانی همراه است.ناگهان خزانه لغات آنان گسترش می یابد و مسلط به نوعی گویش جدید به نام "گویش نوجوانی " می شوند .مارسل دانسی(1994) زبان شناس کانادایی معتقد است زبان محاوره ای نوجوانان چیزی بیشتر از یک زبان است وی این نوع زبان خاص را "گویش اجتماعی بلوغ "می نامد.

    این گویش شیوه اصلی ارتباط کلامی نوجوانان است که از طریق آن خود را از بزرگسالان جدا می کنند. آنان از این زبان برای تحکیم گروهی و بیرون راندن غیر خودی ها استفاده می کنند.برخی از اصطلاحات شان پس از مدتی وارد گفتگوهای رایج می شود اما آنان همچنان در پی خلق اصطلاحات جدید هستند.

    گویش نوجوانان از ویژگی خاصی برخوردار است .نخست آنکه محتوای هیجانی دارد و از طریق لحن اغراق آمیز ، بیان کند و آرام ، تاکید طولانی و... توجه شنونده را به خود جلب می کنند.دومین ویژگی این نوع گویش ، کارکرد ضمنی آن است .آنان برای انتقال دیدگاه خود درباره دنیا و افراد ، واژه های توصیفی ابداع می کنند . همچنین دارای ضوابط گروهی نیز هستند یعنی اصطلاحات از گروهی به گروه دیگر فرق می کند.

   گویش نوجوانی بخشی از فرایند شکل گیری هویت مستقل و مجزای از والدین و دنیای بزرگسالان است. آنان با ابداع اصطلاحات از توانایی خود در بازی با واژه ها ، برای نشان دادن ارزش ها ، سلائق و رجحان های منحصر به فرد خود استفاده می کنند.(الکایند،1998) .

دکترآناهیتا ثمررخی (روانشناس)